Tolbos (deel 3)

De tienjarige Katrien Neethling hoort op de radio dat de politie heeft geschoten op de betogende schoolkinderen van Soweto. In diezelfde week raakt de vijftienjarige Wladek Kowalski in Polen betrokken bij een demonstratie tegen het communisme.

In de woelige jaren tachtig leert de opgroeiende Katrien een heel andere kant van haar geliefde Zuid- Afrika kennen. Als een Tolbossie, ontworteld en door de wind voortgedreven, zwalkt ze heen en weer tussen haar politieke overtuiging en haar liefhebbende, maar oerconservatieve familie. Dan blijkt dat ze in beeld is bij veiligheidsdienst vanwege ondergrondse activiteiten tegen de apartheid...

Ook Wladek betaalt de prijs voor zijn verzet tegen het regime. Hij vertrekt naar zijn oom Jakób in Zuid-Afrika om daar een nieuw leven op te bouwen. Het heimwee is haast ondraaglijk – maar er is ook het nichtje van oom Jakób, die koppige, Afrikaanse meid, onuitstaanbaar en onvolwassen, en toch zo fascinerend.

Hoewel ze in politiek opzicht lijnrecht tegenover elkaar staan, herkennen Katrien en Wladek in elkaar de vurige betrokkenheid bij een revolutie tegen de gevestigde orde. Uiteindelijk triomfeert het menselijk hart.

Tolbos is het laatste deel in de trilogie met Het meisje uit de trein en Het spoor van de liefde.

Irma Joubert was jarenlang docent geschiedenis. Inmiddels is zij een bestsellerauteur, zowel in Zuid-Afrika als in Nederland. In twee jaar tijd werden zo’n 40.000 exemplaren van haar Nederlandse boeken verkocht. Dorienke de Vries is haar vaste vertaalster.

Recensieteam Kameel.nl

Liefde in Polen en Zuid-Afrika

Tolbos van Irma Joubert is een boeiende roman waarin de de liefdesgeschiedenis van de Zuid-Afrikaanse Katrien Neethling en de Pool Wladek Kowalski verweven wordt met de politieke ontwikkelingen in Polen en Zuid-Afrika in de jaren 1976-1990. Jaren van beslissende betekenis voor de democratische ontwikkeling van beide naties.

Wladek Kowalski groeit op in een katholiek gezin en is een begaafde jongeman die een goede toekomst tegemoet lijkt te gaan en gelukkig is in zijn hartstochtelijke liefde voor de beeldschone Tereza die zich echter ontpopt als verraadster van de verzetsactiviteiten van Wladek tegen het communistische regime. Wladek vlucht naar Zuid-Afrika waar hij liefderijk wordt opgenomen door een rijke oom en tante en een nieuwe glorierijke toekomst hem wacht, maar heimwee naar zijn land van herkomst blijft hem knagen

De levensweg van de literair begaafde Katrien lijkt in zoverre op die van Wladek dat ook zij in verzet komt tegen de regering van haar land, maar voor het overige is haar conservatief-protestantse achtergrond geheel verschillend van die van Wladek. Interessant is de beschrijving van haar milieu en van haar leven in twee werelden en boeiend is ook de weergave van het spel van afstoting en aantrekkingskracht tussen Wladek en Katrien die aan het einde van het verhaal elkaar hun liefde bekennen.

Irma Joubert heeft opnieuw een mooie en opbouwende roman geschreven waarin op knappe wijze het algemene en bijzondere met elkaar vervlochten zijn, maar met alle waardering voor haar verteltalent mag toch niet ongenoemd blijven dat zij in de beschrijving van gedrag en karakter van sommige personen – vooral in zaken van liefde ─ wel eens een zekere clichématigheid vertoont. Deze detailkritiek laat echter onverlet dat vele lezers en vooral lezeressen geboeid zullen worden door dit verhaal van een liefde die letterlijk en figuurlijk grenzen weet te overschrijden. Liefde die ook hier het meeste is.

O.W. Dubois

Juni 2014